Blog van Fred van Welsem

Tegen het einde van het jaar kijken we vaak terug. Wat hebben we gedaan? En wat niet?  Kunnen we nog iets doen, wat we nagelaten hebben?
Kortom we zijn bezig een periode af te ronden. Want een goede afronding schept ruimte voor een goed en fris begin.
Dat geldt ook voor mediation. Of het nu over een echtscheiding ging; of over een zakelijk conflict, een burenruzie, een probleem in de vereniging van eigenaren of een nalatenschap.
Ook daar geldt dat een goede afronding de ruimte schept voor een goed begin.
Ik wens iedere lezer een goed begin van het komende jaar!

Het komt veel voor dat het gesprek rond een nalatenschap verhardt. Onderwerpen die voorheen onbesproken en onder de tafel bleven, komen plotseling en onverwacht naar boven. Ontzettend pijnlijk allemaal. Dan is het behulpzaam om in een neutrale, veilige omgeving met behulp van een deskundige het gesprek in goede banen te leiden. De mediator is speciaal daarvoor opgeleid. Zijn deskundigheid ligt niet zozeer in kennis van de juridische aspecten, maar wel in het betrokkenen helpen het gesprek te voeren wat op dat moment gevoerd moet worden. Van mens tot mens.

Het hebben van een conflict is niet fijn. Dat kan iedere ervaringsdeskundige (en wie is dat niet?) beamen. Onze eerste reactie is die van vluchten (ontkennen, negeren, niet over spreken, etc) of vechten (juridiceren, hulptroepen zoals een advocaat inschakelen, de ander eens stevig aanpakken). Er is een andere weg. Ieder conflict heeft wel iets te melden en ons dus iets te leren. En vraagt dus om aandacht. Aandacht om te onderzoeken wat er echt aan de hand is. Dat kan je samen doen. Of met behulp van een behulpzame derde.

In een mediation kom je vaak voor de vraag te staan, wat jij nu eigenlijk redelijk vindt. Soms vind je het zelfde als je gesprekspartner; soms ook niet. En dan is er ook nog wat de mediator redelijk vindt. Van dat laatste hoef je je weinig aan te trekken. Jij en je gesprekspartner moeten met de uitkomst van jullie gesprek verder. Dus als je wilt dat er een oplossing komt die voor jullie beiden aanvaardbaar en werkbaar is; dan zal die oplossing door jullie beiden redelijk gevonden moeten worden.

De wens om te begrijpen wat er nu eigenlijk aan de hand is, staat in een conflict zwaar onder druk. Soms is de handelwijze van de ander volstrekt onbegrijpelijk. Sterker nog, soms snap je ook van je zelf niet hoe het zo ver heeft kunnen komen. Omdat we het niet weten en begrijpen gaan we vaak snel tot invulling en inkleuring over. Zo spinnen we ons in ons eigen beeld in. Ik ben het slachtoffer; de ander is de dader. 'Zij zijn groot en ik is klein'.

Dat is een belangrijke vraag, als u een dienstverlener inschakelt.

Zoekt u iemand die - kost wat kost - de andere partij er onder krijgt, dan bent u bij iemand uit de onderwereld aan het goede adres!

Zoekt u iemand die u - binnen de juridische regels - helpt en vertegenwoordigt; iemand die de gerezen kwestie van u overneemt en voor u aanpakt (en daarbij wint of verliest), ga dan naar een advocaat. De advocaat is ook de aangewezen persoon om u te laten informeren over de juridische aspecten van een probleem.

Maar al te vaak word ik benaderd met de vraag of ik specialist ben in een bepaald rechtsgebied in mediation. Zoals bij voorbeeld het arbeidsrecht of bestuursrecht. Die vraag komt voort uit een veel voorkomend misverstand. Want mediation is op zichzelf al een specialisme. De kunst van mediation is om mensen in de gelegenheid te stellen en te ondersteunen om het gesprek te voeren over waar het werkelijk om gaat. Dat is veel breder en omvattender dan alleen het beperkte juridische kader. Daar gaat het alleen maar om winnen of verliezen.

De hele buurt bemoeide zich er mee. Met de snel opschietende boom bij de familie Van der Es, die overlast opleverde bij familie Last. Er vielen niet alleen lelijke woorden, maar ook werd er troep in de tuin gevonden die 'natuurlijk' van de 'andere partij' kwam. In de mediation vielen harde woorden. Maar er ontstond wel duidelijkheid over wat er echt speelde en wat er ten onrechte bij was gehaald. De buren werden in de mediation geen vrienden. En uiteindelijk moest de rechter oordelen. De boom moest er uit.

Soms komt het voor dat je in het gesprek vast loopt. Je merkt dat het gebeurt. Je ziet dat jullie in kringen aan het ronddraaien zijn. En op de een of andere manier wil het maar niet lukken het gesprek weer op gang te brengen. Dat is het moment waarop een mediator uitkomst bied. Het proberen waard !

Als mediator ben ik dienstbaar aan wat jullie als deelnemers van het gesprek willen. Jullie beslissen wat er voor jullie belangrijk is om besproken te worden. Het kan zijn dat je het strikt zakelijk wilt houden. Of juist niet, en wil je juist de pijnpunten die er spelen bespreken. Met elkaar beslissen jullie hoe dat verder in zijn werk gaat. Het is aan jullie om ook op het punt van de gespreksonderwerpen vast te houden aan wat je wilt; of juist mee te geven. Of eventueel de mediation te beeindigen. Vrijwilligheid is immers een van de hoofdkenmerken van de mediation.